Idiomy polsko-włoskie cz.13

NIE MIEĆ [NAJMNIEJSZEGO] POJĘCIA;
NIE MIEĆ BLADEGO POJĘCIA
"nie znać się zupełnie na czymś, nic o czymś nie wiedzieć, zupełnie sobie czegoś nie wyobrażać"
Nie mam najmniejszego pojęcia, gdzie on w tej chwili jest. Poszedł i nie powiedział, ani dokąd idzie, ani o której wróci.
***
Ten chłopak jest gotów podjąć się każdej pracy. Nawet takiej, o której nie ma bladego pojęcia.
NON AVERE [LA MINIMA] IDEA;
NON AVERE LA PIÙ PALLIDA IDEA
"non intendersi affatto di qc., non sapere nulla di qc., non riuscire affatto ad immaginare qc."
Non ho la minima idea di dove sia ora. Se n'è andato senza dire né dove andava, né a che ora sarebbe tornato.
***
Quel ragazzo è pronto a sobbarcarsi qualsiasi lavoro, anche uno di cui non ha la più pallida idea.

NIE MIEĆ NIC DO POWIEDZENIA
1."nie umieć niczego wyjaśnić, nie mieć zdania na jakiś temat"
On tu nie ma nic do powiedzenia, to nie jego dziedzina.
2."nie mieć decydującego głosu w jakiejś sprawie, nic nie znaczyć, nie odgrywać żadnej roli"
Nie mogę obiecać, że pomogę ci to załatwić. Przy rozdziale pracy ja nie mam nic do powiedzenia.
NON AVERE NIENTE DA DIRE
1."non essere in grado di spiegare nulla, non avere un'opinione su un certo argomento"
Lui qui non ha niente da dire, non è il suo campo.
2."non avare voce in capitolo su una questione, non contare nulla, non avere alcun ruolo"
Non posso promettere che ti aiuterò a risolvere la questione. Con questa divisione del lavoro, io non ho niente da dire.

NIE MIEĆ NIC DO STRACENIA
"być w sytuacji, w której żadna decyzja nie zawiera ryzyka; nie mieć już nic, czego by można zostać pozbawionym"
Pójdzcie jeszcze raz i poproście go o zgodę. On i tak wie, jak bardzo wam na tym wyjeździe zależy, więc nie macie nic do stracenia.
NON AVERE NIENTE DA PERDERE
"essere in una situazione in cui nessuna decisione comporta un rischio; non avere più niente di cui si potrebbe rimanere privi"
Andateci ancora una volta e chiedete il suo consenso. Comunque, lui sa quanto vi stia a cuore questo viaggio, quindi non avete niente da perdere.

NIE MIEĆ NIC INNEGO W GŁOWIE NIŻ...
"być czymś bez reszty zaabsorbowanym"
Przykro mi, ale w tym roku syn państwa nie przejdzie do następnej klasy. On przecież nie ma nic innego w głowie niż sport.
NON AVERE ALTRO PER LA TESTA CHE...
"essere totalmente assorbito da qc."
Mi dispiace ma quest'anno vostro figlio non sarà promosso alla classe successiva. D'altra parte, non ha altro che sport per la testa.

NIE MIEĆ RÓWNEGO (RÓWNYCH) SOBIE
"być najlepszym w jakiejś dziedzinie"
Jaki to był wspaniały tancerz! Nie miał równego sobie!
NON AVER PARI;
NON AVER UGUALI
"essere il migliore in un campo"
Che splendido ballerino che era. Non aveva pari!

NIE MÓC [JUŻ] PATRZEĆ NA kogoś, coś
"odczuwać do kogoś niechęć, wstręt, nie znosić kogoś, bardzo czegoś nie lubić, mieć kogoś, czegoś dość"
Od czasu, jak uderzył córkę w twarz, nie mogę na niego patrzeć. Skompromitował się w moich oczach.
***
Nie mogę już patrzeć na zupę pomidorową. Moja żona umiała kiedyś gotować tylko tę zupę.
NON POTER [PIÙ] VEDERE qu., qc.
"sentire avversione, ripugnanza per qu., non sopportare qu., non amare affatto qc., averne abbastanza di qu., qc."
Da quando ha schiaffeggiato sua figlia, non posso vederlo. Si è compromesso ai miei occhi.
***
Non posso più vedere la minestra di pomodoro. Una volta mia moglie sapeva preparare solo quella.

NIE MÓC ODERWAĆ OCZU OD kogoś, OD czegoś
"patrzeć na kogoś, na coś bez przerwy; być kimś, czymś zafascynowanym"
Moja bratowa wygląda po urodzeniu dziecka jak odmieniona. Nie mogę oderwać oczu od niej. Jest spokojna, promienna i łagodna.
***
Nie mogłam oczu oderwać od twojego obrusa. Widziałam podobny do niego, ale nie miał tak pięknych, tak zharmonizowanych wzorów.
NON POTER STACCARE GLI OCCHI DA qu., DA qc.
"guardare qu. o qc. senza interruzione; essere affascinato da qu., da qc."
Dopo la nascita del bambino mia cognata pare cambiata. Non posso staccare gli occhi da lei. È tranquilla, raggiante e dolce.
***
Non potevo staccare gli occhi dalla tua tovaglia. Ne ho visto una simile, ma non aveva disegni così belli, così armoniosi.

NIE MÓC SIĘ OSWOIĆ Z MYŚLĄ, ŻE...
"uważać coś za niemożliwe, za nieprawdopodobne, nie móc przejść nad czymś do porządku dziennego"
Agnieszka nie może oswoić się z myślą, że jej rola się skończyła, że jej córka jest już dorosła i nie potrzebuje tyle macierzyńskiej opieki.
NON RIUSCIRE AD ABITUARSI AL PENSIERO CHE...
"considerare qc. impossibile, improbabile, non riuscire a passare sopra qc."
Agnese non riesce ad abituarsi al pensiero che la sua funzione si è esaurita, che sua figlia è ormai adulta e non ha più così bisogno della tutela materna.

NIEPRZENIKNIONY WYRAZ TWARZY
"wyraz twarzy, którego nie da się odgadnąć"
Najbardziej intryguje mnie jego nieprzenikniony wyraz twarzy. Jak on to robi, że innym nie daje poznać po sobie, co myśli i czuje?
ESPRESSIONIE IMPENETRABILE
"espressione del viso che non si lascia indovinare"
La cosa che più mi incuriosisce è la sua espresssione impenetrabile. Come fa a non lasciare capire agli altri quello che pensa e che sente?

NIE RUSZYĆ PALCEM
"niczym się nie zajmować, nie pracować; nic nie zrobić w jakiejś sprawie, nie pomóc komuś"
Łudziłam się, że trochę sprzątnął swój pokój przed przyjściem gości. Gdzie tam! Nawet nie ruszył palcem!
***
Tyle razy prosiłem nauczycieli o wyrozumiałość dla Ryszarda! Teraz nie ruszę palcem, kiedy go będą chcieli usunąć ze szkoły.
NON MUOVERE UN DITO;
NON ALZARE UN DITO
"non occuparsi di nulla, non lavorare; non far nulla a qualche proposito, non aiutare qu."
Mi illudevo che avesse messo un po' in ordine la sua stanza, prima dell'arrivo degli ospiti. Macché! Non aveva mosso un dito.
***
Avevo pregato tante volte gli insegnanti di essre comprensivi con Riccardo! Ora non muoverò un dito quando vorranno mandarlo via dalla scuola.

NIE RZUCAĆ SŁÓW NA WIATR
"być słownym, zawsze spełniać swoje obietnice, groźby, itp."
Jeżeli obiecał, że dostaniesz zaproszenie na premierę jego najnowszego filmu, to możesz być spokojna. On jest poważnym człowiekiem, nie rzuca słów na wiatr.
NON GETTARE LE PAROLE AL VENTO
"essere di parola, realizzare sempre le proprie promesse, minacce, ecc."
Se ha promesso che riceverai l'invito per la prima del suo ultimo film, puoi stare tranquilla. E una persona seria, non getta le parole al vento.

NIE SPUSZCZAĆ kogoś, czegoś Z OCZU
"pilnie patrzeć, ani na chwilę nie przestawać kogoś, czegoś obserwować; pilnować kogoś, czegoś, opiekować się czymś"
Ja wychodzę. Bardzo cię proszę, nie spuszczaj synka z oczu. Wiesz, jaki on jest żywy.
***
Udawał, że czyta gazetę, ale tak naprawdę to nie spuszczał z oczu swojej wypchanej torby podróżnej, która stała na podłodze.
NON PERDERE D'OCCHIO qu., qc.
"guardare assiduamente, non smettere per un attimo di osservare qu., qc; badare a qu., a qc., aver cura di qu."
Io esco. Ti prego, non perdere d'occhio il bambino. Sai quanto è vivace.
***
Faceva finta di leggere il giornale, ma, a dire la verità, non perdeva d'occhio la sua borsa da viaggio, pienna zeppa, che stava sul pavimento.

NIE WIERZYĆ WŁASNYM OCZOM
"bardzo się dziwić czemuś, uważać coś, co się widzi, za nieprawdopodobne"
Kiedy ich wszystkich zobaczył po katastrofie zdrowych i całych, nie wierzył wasnym oczom.
NON CREDERE AI PROPRI OCCHI
"stupirsi molto di qc., ritenere inverosimile ciò che si vede"
Quando li vede tutti sani e salvi dopo la catastrofe, non credeva ai propri occhi.

NIE WIERZYĆ WŁASNYM USZOM
"bardzo się czemuś dziwić, uważać coś, co się słyszy, za nieprawdopodobne"
Nie wierzyłem własnym uszom, kiedy usłyszałem, że Kowalski zrezygnował z udziału w wycieczce, o której tak marzył.
NON CREDERE ALLE PROPRIE ORECCHIE
"stupirsi molto di qc., considerare inverosimile ciò che si sente"
Non credevo alle mie orecchie, quando sentii che Kowalski aveva rinunciato a prendere parte alla gita che aveva tanto sognato.

NIE ZMRUŻYĆ OKA
"nie zasnąć, nie spać przez całą noc"
Nie uwierzysz, że po wczorajszym wieczornym reportażu całą noc nie zmrużyłam oka. Nie mogę już oglądać tak wzruszających scen.
NON CHIUDERE OCCHIO
"non addormentarsi, non dormire per tutta la notte"
Non ci crederai, se ti dico che, dopo il servizio televisivo di ieri sera, non ho chiuso occhio tutta la notte. Non riesci più a guardare scene così commoventi.

(wszystkie powyższe idiomy, definicje i przykłady pochodzą z cytowanej już książki Anny Mazanek i Janiny Wójtowicz pt. "Idiomy polsko-włoskie. Fraseologia idiomatica polacco-italiana")