Idiomy polsko-wloskie cz.7

GORZKA PIGUŁKA
"coś nieprzyjemnego, niepowodzenie, przykrość"
Stanisław był pewien, że właśnie on zostanie wybrany na przewodniczącego związku, tymczasem nikt nawet nie zgłosił jego kandydatury. To była gorzka pigułka dla tego ambitnego człowieka.
PRZEŁKNĄĆ, POŁKNĄĆ GORZKĄ PIGUŁKĘ
"przyjąć coś przykrego w milczeniu, nie reagując"
Skierowana pod jego adresem uwaga nie była słuszna. Przełknął jednak gorzką pigułkę, byle tylko nie pogarszać sytuacji.
BOCCONE AMARO;
PILLOLA AMARA
"qc. di spiacevole, insuccesso, dispiacere"
Stanislao era sicuro che avrebbero eletto proprio lui presidente del sindacato; ma nessuno propose neppure la sua candidatura. Fu un boccone amaro per quest'uomo così ambizioso.
INGHIOTTIRE, MANDAR GIù UN BOCCONE AMARO
"accettare qc. di sgradevole in silenzio, senza reagire"
L'osservazione rivoltagli non era giusta. Tuttavia inghiottì il boccone amaro pur di non peggiorare la situazione. 

GRA SŁÓW
"użycie słów polegające na wykorzystaniu ich homonimii lub wieloznaczności (często dla żartu)"
Gra słów - to jego ulubiony sposób dowcipkowania. Czasem nas to już nuży.
GIOCO DI PAROLE
"utilizzare delle parole che consiste nello sfrutarne l'omonimia o la polisemia (spesso per scherzo)"
Il gioco di parole è il suo modo preferito di fare dello spirito. A volte la cosa ci annoia veramente.

GWIAZDA FILMOWA
"wyróżniająca się aktorka filmowa"
Ładna i utalentowana z niej aktorka, tylko niepotrzebnie uważa się za gwiazdę filmową; kapryśna i zarozumiała, chce być ciągle ośrodkiem zainteresowania.
STELLA DEL CINEMA
"attrice cinematografica che si distingue"
È un'attrice bella e dotata di talento, ma ha torto a considerarsi una stella del cinema; capricciosa e presuntuosa, vuole essere sempre al centro dell'interesse.

GWIZDAĆ NA kogoś, NA coś
"lekceważyć kogoś, coś, nie liczyć się z kimś, z czymś, nie przykładać wagi do czegoś"
Aleksandra jest bardzo niekonsekwentna. Stale powtarza, że gwiżdże na innych i na to, co oni mówią, z drugiej strony jednak bardzo stara się zasłużyć na aprobatę otoczenia.
INFISCHIARSENE DI qu., DI qc.
"trascurare qu., qc., non tener conto di qu., di qc., non dar peso a qc."
Alessandra è molto incoerente. Continiua a ripetere che se ne infischia degli altri e di ciò che dicono, ma d'altra parte cerca costantemente di meritarsi l'approvazione di chi la circonda.

IGRAĆ Z OGNIEM
"narażać się na niebezpieczeństwo, zachowywać się w sposób grożący złymi następstwami"
Igracie z ogniem! Profesor jest cierpliwy, ale wasze ciągłe prowokacje mogą go wyprowadzić z równowagi.
SCHERZARE COL FUOCO
"esporsi a un pericolo, comportarsi in modo che minaccia di avere conseguenze negative"
State scherzando col fuoco! Il professore è paziente, ma le vostre continue provocazioni lo possono far uscire dai gangheri.

IRONIA LOSU
"niepomyślna zmiana sytuacji zapowiadającej się szczęśliwie"
Teraz, kiedy mamy wreszcie czas i pieniądze, kiedy moglibyśmy podróżować, dokąd chcemy, lekarz zabrania mojemu mężowi wszelkiej zmiany klimatu i nadmiaru silnych wrażeń. Co za ironia losu!
IRONIA DELLA SORTE
"mutamento negativo di una situazione che si annunciava favorevole"
Ora che abbiamo finalmente tempo e denaro, che potremmo viaggiare dove vogliamo, il medico proibisce a mio marito di cambiare clima e di subire emozioni troppo forti. Ironia della sorte!

[I] TO JEST CAŁA TAJEMNICA
"zwrot używany po udzieleniu komuś rady, wyjaśnienia, oznaczający, że rzecz, o którą chodzi, jest w rzeczywistości prosta"
Mówisz, że jest on w towarzystwie nudny, że nie bierze w rozmowie żywego udziału, a on po prostu lekko niedosłyszy. I to jest cała tajemnica. Nie zawsze może zrozumieć, o czym się mówi.
IL SEGRETO È TUTTO QUI
"espressione usata dopo aver data a qu. un consiglio, una spiegazione, per dire che la cosa di cui si tratta in realtà è semplice"
Dici che in compagna è noioso e non prende parte attiva alla conversazione, ma è solo un po' sordo. Il segreto è tutto qui. Non è sempre in grado di capire di che cosa si parla.

JA CI (MU, WAM...) POKAŻĘ!
"zwrot wykrzyknikowy będący pogróżką"
Ośmiela się tak arogancko odnosić do matki? Lekceważyć rodziców? Ja mu pokażę! On jeszcze pożałuje tego.
TI (GLI, VI...) FACCIO VEDERE IO!
"esclamazione che esprime minaccia"
Ha il coraggio di comportarsi in modo così arrogante con la mamma? Di disprezzare i genitori? Gli faccio vedere io! Se ne pentirà.

JAK BŁYSKAWICA
"niezwykle szybko (np.biec)"
Pies jak błyskawica rzucił się na nas, nie zdążyliśmy nawet krzyknąć.
COME UN LAMPO
"con straordinaria rapidità (ad es. correre)"
Il cane si gettò come un lampo su di noi, non arrivammo neppure a gridare.

JAK SZALONY
"w sposób nienaturalny; gwałtownie, bardzo szybko"
Wpadł do nas na moment, powiedział, że ciotka przyjeżdża, i jak szalony popędził na dworzec.
COME UN MATTO
"in modo innaturale; violentemente, molto rapidamente"
Passò da noi per un attimo, disse che la zia stava arrivando e si precipitò come un matto alla stazione.

JAK ŚLEDZIE [W BECZCE]
"w wielkiej ciasnocie, nie mogąc się poruszyć z powodu tłoku (np. w pociągu, w autobusie)"
Po meczu był wielki tłok w autobusie. Staliśmy jeden obok drugiego jak śledzie.
COME SARDINE
"molto stretti, senza potersi muovere per la folla (ad es.: in treno, in autobus)"
Dopo la partita, c'era un folla enorme sull'autobus. Stavamo l'uno accanto all'altro come sardine.

JAK ŚWIAT ŚWIATEM
"zwrot wyrażający, że w przeszłości podobne  fakty zawsze miały miejsce, że podobne sytuacje zawsze rozwijały się w taki sam sposób"
Jak swiat swiatem zawsze starzy maja o cos pretensje do mlodych i zapominaja o grzechach wlasnej mlodosci.

DA CHE MONDO E MONDO
"espressione indicante che simili fatti sono sempre avvenuti in passato, che simili situazioni si sono sempre sviluppate nella stessa maniera"
Da che mondo è mondo gli anziani ce l'hanno sempre coi giovani per qualcosa e dimenticano i peccati della loro gioventù.

JASNE JAK SŁOŃCE
"całkowicie zrozumiałe, nie wymagające dodatkowych wyjaśnień"
Nie wiesz, dlaczego nie ma dziś w radiu koncertu muzyki rozrywkowej? Przecież to jasne jak słońce, w całym kraju obowiązuje żałoba po tej tragicznej katastrofie lotniczej.
CHIARO COME IL SOLE 
"del tutto comprensibile, che non richiede ulteriori chiarimenti"
Non sai perché oggi alla radio non c'è il concerto di musica leggera? Ma è chiaro come il sole, in tutto il paese c'è il lutto per quella tragica catastrofe aerea.



(wszystkie powyższe idiomy, definicje i przykłady pochodzą z cytowanej już książki Anny Mazanek i Janiny Wójtowicz pt. "Idiomy polsko-włoskie. Fraseologia idiomatica polacco-italiana")

Idiomy polsko-włoskie cz.6

DWA KROKI STĄD
"bardzo blisko od jakiegoś miejsca do celu"
Teatr znajduje się dwa kroki stąd, nie ma potrzeby brać taksówki, pójdziemy pieszo.
A DUE PASSI DA QUI
"molto vicino da un certo posto alla meta"
Il teatro si trova a due passi da qui, non c'è bisogno di prendere il tassi, andremo a piedi.

DZIAŁAĆ komuś NA NERWY
"być powodem czyjegoś zdenerwowania, drażnić, złościć kogoś"
Nie, nie mam jej nic poważnego do zarzucenia, ale działa mi na nerwy, bo lubi długo i rozwlekle mówić o rzeczach banalnych.
Ten hałas za oknem i te głośne rozmowy na korytarzu działają chorym na nerwy. Trzeba z tym skończyć, i to szybko!
DARE AI NERVI a qu.
"essere causa di irritazione per qu., provocare, fare arrabbiare qu."
No, non ho nulla di grave da rimproverarle, ma mi dà ai nervi, perché le piace parlare a lungo e in modo prolisso di cose banali.
Quel rumore fuori della finestra e quelle chiacchiere rumorose nel corridoio danno ai nervi ai malati. Bisogna farla finita, e presto!

FAKT DOKONANY
"coś, co się zdarzyło, czego nie da się już zmienić"
Reorganizacja naszego przedsiębiorstwa jest już faktem dokonanym, choć jeszcze oficjalnie nie potwierdzonym.
FATTO COMPIUTO
"qc. che è avvenuta e non si può più cambiare" 
La riorganizzazione dell'istituto è ormai un fatto compiuto, anche se non ancora confermato a livello ufficiale.

FAŁSZYWY TROP
"błędna przesłanka, myląca wskazówka"
A ja ci mówię, że to jest fałszywy trop. Trzeba szukać inaczej i gdzie indziej.
Policja została bardzo zręcznie wprowadzona w błąd i długo była na fałszywym tropie. Tymczasem przestępcy zdołali zatuszować wszystkie ślady.
PISTA FALSA
"presupposto errato, indicazione ingannevole"
E io ti dico che è una pista falsa. Bisogna cercare diversamente e altrove.
La polizia fu indotta in errore molto abilmente e seguì a lungo una pista falsa. Nel frattempo i delinquenti riuscirono a confondere tutte le trace.

GĘSIA SKÓRA (GĘSIA SKÓRKA)
"skóra ludzka przybierająca charakterystyczny wygląd (przypominający skórę gęsi) wskutek zimna, zdenerwowania, z przejęcia, ze strachu" 
Wujek umie tak sugestywnie opowiadać o tych strasznych rzeczach, że dostaję gęsiej skóry z wrażenia, kiedy tego słucham.
PELLE D'OCA
"la pelle umana, quando assume un aspetto caratteristico (simile a quello della pelle di un'oca) per freddo, irritazione, impressione, paura"
Lo zio sa narrare queste cose tremende in modo così suggestivo, che quando le ascolto mi viene la pelle d'oca dall'impressione.

GŁOS SERCA
"uczucie; to, co dyktuje komuś uczucie"
Głos serca mówił jej, że wybór syna był trafny, że droga, którą postanowił iść, jest właściwa. 
Czy pójść za głosem serca, czy słuchać rozsądku? 
VOCE DEL CUORE
"sentimento; ciò che il sentimento detta a qu."
La voce del cuore le diceva che la scelta del figlio era felice, che la via per cui aveva deciso di avviarsi era giusta.
Seguire la voce del cuore, o obbedire al buon senso? 

GŁOS SUMIENIA
"sumienie; to, co dyktuje komuś sumienie"
Zlekceważył głos sumienia, nie usłuchał rad matki, teraz wie, że popełnił błąd, życiowy błąd. 
Idź za głosem sumienia! Wydaje mi się, że podpowiada ci dobrze. 
VOCE DELLA COSCIENZA
"coscienza; ciò che la coscienza detta a qu."
Ha trascurato la voce della coscienza, non ha ascoltato i consigli di sua madre, e ora sa di aver fatto un errore, un errore vitale.
Segui la voce della coscienza! Mi sembra che ti dia buoni suggerimenti. 

GŁOS WEWNĘTRZNY
"sumienie, przeczucie"
Jakiś głos wewnętrzny mówił mi, że ta decyzja nie jest słuszna, sumienie ostrzegało mnie przed tak ryzykownym krokiem.
VOCE INTERIORE
"coscienza, presentimento"
Una voce interiore mi diceva che quella decisione non era giusta; la coscienza mi metteva in guardia contro un passo così azzardato.

GŁOWA PAŃSTWA
"zwierzchnik państwa, np. prezydent, król"
Przyjęto go z honorami właściwymi głowie państwa. 
CAPO DI STATO
"autorità suprema di uno stato, ad es. presidente, re"
Fu ricevuto con gli onori dovuti a un capo di stato.

GŁOWA RODZINY
"osoba, na której ciąży obowiązek utrzymania rodziny, podejmowania decyzji w ważnych sprawach (zwykle: ojciec, mąż)"
Wypełnialiśmy wczoraj ankietę i przy rubryce "głowa rodziny" mieliśmy pewne trudności z ustaleniem, kto właściwie powinien zostać tu wpisany. 
CAPOFAMIGLIA
"persona su cui pesa l'onere di mantenere la famiglia, di prendere decisioni sulle questioni importanti (in genere: il padre, il marito)"
Ieri abbiamo compilato il questionario, e alla voce "capofamiglia" abbiamo avuto una carta difficoltà a stabilire che dovesse esservi indicato.

GODZINY SZCZYTU (GODZINA SZCZYTU)
"pora dnia, w której jest największe nasilenie ruchu na ulicach, w komunikacji, największe zapotrzebowanie na energię elektryczną, najwięcej klientów w sklepach, itp."
Od niedawna mam prawo jazdy i jeszcze niechętnie jeżdżę po mieście, a już w godzinach szczytu nigdy nie wsiadam do samochodu. 
ORE DI PUNTA (ORA DI PUNTA)
"momento della giornata in cui si ha la massima intensificazione del traffico sulle strade, delle comunicazioni, la massima richiesta di energia elettrica, il massimo di clienti nei negozi, ecc."
Ho la patente da poco e sono ancora restia a guidare in città; nelle ore di punta, poi, non mi metto mai in macchina" 

GORĄCA DYSKUSJA
"burzliwa, namiętna, gwałtowna dyskusja"
Kiedy ktoś zakwestionował celowość zaproszenia takiego gościa, przy stole wybuchła tak gorąca dyskusja, że zapomnieliśmy o deserze.
DISCUSSIONE ACCESA
"discussione burrascosa, appassionata, violenta"
Quando qualcuno mise in dubbio l'opportunità di invitare un simile ospite, scoppiò a tavola discussione così accesa che dimenticammo il dolce.

GORĄCA GŁOWA
"o kimś, kto impulsywnie reaguje, kto się łatwo zapala i często jest nieobliczalny w działaniu"
To gorąca głowa! Nie wydaje mi się, by człowiek o takim usposobieniu mógł być dobrym politykiem. 
TESTA CALDA
"di qu. che reagisce impulsivamente, che si accende facilmente ed è spesso imprevedibile nelle sue azioni"
È una testa calda! Non mi pare che un uomo con una simile indole possa essere un buon politico. 

GORĄCE SERCE
"zdolność głębokiego odczuwania czyichś kłopotów, zmartwień; zapał, żarliwość"
A. Kasia mówi, że jej ideał mężczyzny charakteryzuje gorące serce, chłodna głowa i stalowe nerwy.
B. Nie dziwię się więc, że ona jeszcze nie wyszła za mąż. 
CUORE ARDENTE
"capacità di prendere profondamente a cuore i problemi, le preoccupazioni di qu.; entusiasmo, ardore"
A. Caterina dice che il suo ideale di uomo deve essere caratterizzato da un cuore ardente, mente fredda e nervi d'acciaio.
B. Allora non mi stupisco che non si sia anora sposata.




(wszystkie powyższe idiomy, definicje i przykłady pochodzą z cytowanej już książki Anny Mazanek i Janiny Wójtowicz pt. "Idiomy polsko-włoskie. Fraseologia idiomatica polacco-italiana")