Idiomy polsko-włoskie cz.21

STARY JAK ŚWIAT
"bardzo stary"
Nie pojmuję, dlaczego Robert jest tak lubiany w towarzystwie. Opowiada stare jak świat dowcipy, powtarza wciąż te same anegdoty.
VECCHIO COME IL MONDO
"molto vecchio"
Non capisco perché Roberto sia così amato in compagnia. Racconta barzellette vecchie come il mondo, non fa che ripetere gli stessi aneddoti.

STOICKI SPOKÓJ
"postawa niczym nie wzruszona, spokój wypływający z samoopanowania"
Jego stoicki spokój często mnie denerwował. Brałam go nie za dowód opanowania, lecz raczej obojętności wobec mnie i mojego losu.
***
To w niej jest nadzwyczajne, że znosi przeciwieństwa ze stoickim spokojem i uporczywie idzie naprzód.
CALMA STOICA
"atteggiamento imperturbabile, tranquillità che deriva dall'autocontrollo"
La sua calma stoica spesso mi irritava. La prendevo non come una prova di dominio di sé, ma piuttosto di indifferenza verso me e il mio destino.
***
Ciò che è straordinario in lei è il fatto che sopporta le avversità con calma stoica e va avanti caparbiamente.

STRUSI ŻOŁĄDEK
"żołądek bardzo zdrowy, mogący wszystko strawić"
Gdyby nie jej strusi żołądek, mielibyśmy niemały kłopot. Zjadła na kolację dwa talerze fasoli!
STOMACO DI STRUZZO
"stomaco molto sano, che può digerire tutto"
Se non fosse per il suo stomaco di struzzo, avremmo avuto un guaio non indifferente. A cena ha mangiato due piatti di fagioli!

SYZYFOWA PRACA
"praca ciężka, bezcelowa, nie dająca pozytywnych wyników"
Od wczoraj próbowali uprzątnąć drogę, żeby zapewnić dojazd do miasteczka. Ale była to syzyfowa praca, bo gęsty śnieg padał bez przerwy i dość szybko pokrywał wszystko grubą warstwą.
FATICA DI SISIFO
"lavoro faticoso, senza scopo, che non dà risultati positivi"
Dal giorno precedente cercavano di sgombrare la strada per garantire l'ingresso alla cittadina. Ma era una fatica di Sisifo, poiché una fitta neve cadeva senza interruzione e rapidamente copriva tutto con uno spesso strato.

SZALEĆ Z RADOŚCI
"gwałtownie przejawiać radość, bardzo się cieszyć"
Córka szalała z radości, kiedy się dowiedziała o odznaczeniu ojca. Nawet nie przypuszczałam, że ona tak boleśnie przeżywała ten wieloletni brak uznania dla jego pracy.
IMPAZZIRE DI GIOIA
"mostrare in modo impetuoso la gioia, rallegrarsi molto"
Nostra figlia impazzì di gioia quando venne a sapere dell'onorificenza tributata a suo padre. Non supponevo neppure che avesse vissuto così dolorosamente il fatto, che per tanti anni il suo lavoro non era stato riconosciuto.

SZARA CODZIENNOŚĆ
"zwyczajne, codzienne życie, niczym nie urozmaicone"
Podobno ludzie częściej dostają zawału serca po urlopie niż przed urlopem. Konfrontacja kolorowych wspomnień urlopowych z szarą codziennością, a zwłaszcza z przykrościami w pracy, o których się przez pewien czas zapomniało, stwarza trudną do zniesienia sytuację psychiczną.
GRIGIA QUOTIDIANITÀ
"vita comune, di tutti i giorni, senza varietà"
Sembra che l'infarto sia più frequente dopo le vacanze che prima. Il confronto dei vivaci ricordi delle vacanze con la grigia quotidianità, e soprattutto coi guai di lavoro, per qualche tempo dimenticati, crea una situazione psicologica difficile da sopportare.

SZARA EMINENCJA
"człowiek kierujący z ukrycia jakąś sprawą, ale nie zajmujący oficjalnego stanowiska"
Nie znasz Kowalskiego? W obozie naszych przciwników właśnie od niego wiele zależy. To ich szara eminencja.
EMINENZA GRIGIA
"persona che di nascosto dirige una faccenda, ma che non occupa una posizione ufficiale"
Non conosci Kowalski? Nello schieramento dei nostri avversari molto dipende proprio da lui. È la loro eminenza grigia.

SZCZĘŚCIE SIĘ DO kogoś UŚMIECHNĘŁO
także: uśmiecha się, uśmiechnie się
"kogoś spotkało coś dobrego, miłego; ktoś osiągnął powodzenie, sukces; komuś zaczął sprzyjać los, dotąd mało pomyślny"
Tak ciężko mu szło do tej pory, że wszyscy cieszyli się bardzo, kiedy wreszcie szczęście się do niego uśmiechnęło; znalazł dobrą pracę i dostał mieszkanie.
LA FORTUNA HA ARRISO a qu.
anche: arride, arriderà
"a qu. è capitato qc. di bello, di piacevole; qu. ha ottenuto un buon esito, un successo; il destino, fino a quel momento poco favorevole, ha cominciato ad aiutare qu."
È stata così dura per lui fino a quel momento, che tutti si sono rallegrati quando finalmente la fortuna gli ha arriso; ha trovato un buon lavoro e ha ottenuto la casa.

SZCZĘŚCIE W NIESZCZĘŚCIU
"szczęśliwy przypadek, dzięki któremu uniknęło się złych następstw czegoś"
Samochód wpadł w poślizg i uderzył w słup. Było to szczęście w nieszczęściu, bo to uderzenie zatrzymało nas na miejscu, a nie rzuciło na drugą stronę szosy pod pędzący autobus.
FORTUNA NELLA SFORTUNA
"caso fortunato, grazie al quale sono state evitate le conseguenze negative di qc."
La macchina sbandò e colpì un palo. Fu una fortuna nella sfortuna, perché quel colpo ci fermò e non ci gettò sull'altro lato della strada contro un autobus che sopraggiungeva.

SZCZYT SŁAWY
"najwyższa sława"
Ta powieść przyniosła mu wprawdzie pieniądze, ale szczyt slawy osiągnął dopiero po wydaniu tomu opowiadań.
APICE DELLA FAMA
"massimo della fama"
Il romanzo gli ha portato soldi, ma l'apice della fama l'ha raggiunto solo dopo la pubblicazione del volume di racconti.

SZÓSTY ZMYSŁ
"wyjątkowa intuicja, zdolność pozwalająca na właściwe w danej sytuacji postępowanie"
Chyba uratował go tylko szósty zmysł! Inaczej nie umiem wyjaśnić, jak on zdołał uniknąć zderzenia.
SESTO SENSO
"intuizione eccezionale, abilità che consente di agire nel modo giusto in una data situazione"
Forse a salvarlo è stato solo un sesto senso! Diversamente, non so spiegare come sia riuscito a evitare quello scontro.

SZPILKA W STOGU SIANA;
IGŁA W STOGU SIANA
"osoba, rzecz trudna do odszukania, znalezienia w masie podobnych osób, rzeczy"
Chcesz w Warszawie odnaleźć panią Kowalską, której adresu ani imienia nie pamiętasz? Tutaj, gdzie mieszka tyle osób o tym nazwisku, ktoś taki to szpilka w stogu siana. Wątpię, czy ci się uda.
***
On tej książki z pewnoscią nie znajdzie. Taka książka w jego bibliotece to jest igła w stogu siana.
szukać szpilki w stogu siana
szukać igły w stogu siana
"szukać kogoś, czegoś trudnego do odnalezienia"
Szukać tego pisma w papierach naszej sekretarki to szukać szpilki w stogu siana!
AGO IN UN PAGLIAIO
"persona, cosa difficile da rintracciare, da trovare in una massa di persone, di cose simili"
Vuoi trovare a Varsavia una signora Kowalska, di cui non ricordi né l'indirizzo, né il nome?! Qui, dove abita tanta gente con questo cognome, una persona così è un ago in un pagliaio. Dubito che ci riuscirai.
***
Quel libro non lo troverà certamente. Un libro del genere nella sua biblioteca è un ago in un pagliaio.
"cercare qu., qc. difficile da trovare"
Cercare questo documento fra le carte della nostra segretaria è come cercare un ago in un pagliaio!

SZUKAĆ PRZYGÓD
"szukać emocji, przelotnych romansów, przeżyć erotycznych"
Wszystko wskazuje na to, że przyjechali tu, żeby szukać przygód, a nie żeby się leczyć.
CERCARE AVVENTURE
"cercare emozioni, fuggevoli storie d'amore, sensazioni erotiche"
Tutto fa pensare che siano venuti qui per cercare avventure, e non per curarsi.





(wszystkie powyższe idiomy, definicje i przykłady pochodzą z cytowanej już książki Anny Mazanek i Janiny Wójtowicz pt. "Idiomy polsko-włoskie. Fraseologia idiomatica polacco-italiana")

Idiomy polsko-wloskie cz.20

SIŁA DUCHA
"odporność psychiczna, wewnętrzna siła, silny charakter"
Niestety, nie dorównujemy im ani siłą ducha, ani odwagą przekonań.
FORZA D'ANIMO
"resistenza psichica, forza interiore, carattere forte"
Purtroppo, non li uguagliamo né per forza d'animo, né per il coraggio delle convinzioni.

SKĄPY W SŁOWACH
"małomówny, lakoniczny w wypowiedziach"
Och, jemu rzeczywiście nie można zarzucić, że jest gadatliwy. Przeciwnie - jest tak skąpy w słowach, iż czasem wydaje się, że on po prostu nie ma nic do powiedzenia.
AVARO DI PAROLE
"che parla poco, laconico nei discorsi"
Oh, non gli si può certo rimproverare di essere loquace. anzi, è così avaro di parole, che a volte sembra che non abbia semplicemente nulla da dire.

SKOK W NIEZNANE
"posunięcie, którego skutków nie można przewidzieć"
Nie miałem tam znajomych, nie znałem tego miasta, ba, nawet nie wiedziałem dokładnie, na czym będzie polegała moja praca. Ten wyjazd to był skok w nieznane.
SALTO NEL BUIO
"mossa di cui è impossibile prevedere le conseguenze"
Là non avevo conoscenti, non conoscevo quella città, anzi, non sapevo neppure con precisione in che cosa sarebbe consistito il mio lavoro. Quella partenza era un salto nel buio.

SKÓRA I KOŚCI
"o kimś bardzo wychudzonym, mizernym"
Nie poznałabyś Henryka! Po tej chorobie wygląda okropnie: wychudły, blady, po prostu skóra i kości.
PELLE E OSSA
"di una persona molto smagrita, scarna"
Non avresti riconosciuto Enrico! Dopo la malattia ha un aspetto spaventoso: smunto, pallido, semplicemente pelle e ossa.

SKRĘCAĆ SIĘ Z BÓLU
"bardzo cierpieć"
Przy opatrunku skręcał się z bólu, ale nawet nie pisnął.
TORCERSI DAL DOLORE
"soffrire molto"
Mentre lo fasciavano si torceva dal dolore, ma non fiatò.

SŁABA PŁEĆ
"kobiety"
Mówi się o nich "słaba płeć", a przecież wiadomo, że są silniejsze od nas pod względem wytrzymałości psychicznej, odporności na ból i zdolności dopasowania się do trudnych warunków.
SESSO DEBOLE
"le donne"
Si parla di loro come del "sesso debole", ma è ben noto che sono più forti di noi per resistenza psichica, tolleranza del dolore e capacità di adattarsi alle circostanze difficili.

SŁABY PUNKT
"niewielka wada, słabostka; to, co ktoś niedostatecznie zna, umie; to, co budzi wątpliwości, zastrzeżenia; usterka, brak"
Jego słabym punktem jest zależność uczuciowa od innych. Ona właśnie nie pozwala mu być tak bezwzględnym, jak by tego wymagało jego stanowisko. To zresztą czyni go bardziej ludzkim.
***
Według mnie mamy nareszcie dobrą drużynę piłkarską. Jedyny jej słaby punkt to obrona.
PUNTO DEBOLE
"piccolo difetto, debolezza; ciò che qu. conosce, sa, in modo insufficiente; ciò che suscita dubbi, riserve; neo, mancanza"
Il suo punto debole è la dipendenza emotiva dagli altri. È proprio essa a impedirgli di essere così rigido come richiederebbe la sua posizione. D'altra parte, questo lo rende più umano.
***
Secondo me, abbiamo finalmente una buona squadra di calcio. Il suo unico punto debole è la difesa.

SŁODKI JAK MIÓD
"bardzo słodki; często ironicznie: sympatyczny, przyjemny, miły"
Wypróbowałam nowy przepis na domowy likier. Mój mąż nie wygląda na zadowolonego, bo likier jest słodki jak miód.
***
Od momentu, kiedy zrozumiał, że jego wyjazd będzie zależał od nas, zrobił się słodki jak miód.
DOLCE COME IL MIELE
"molto dolce; spesso in senso ironico: simpatico, piacevole, gentile"
Ho provato una nuova ricetta di liquore casalingo. Mio marito non sembra soddisfatto, perché il liquore è dolce come il miele.
***
Dal momento in cui capì che il suo viaggio sarebbe dipeso da noi, si fece dolce come il miele.

SŁONA CENA
"bardzo wysoka, wygórowana cena"
Byli tak oczarowani tym obrazem, że nie odstraszyła ich od kupna nawet jego słona cena.
PREZZO SALATO
"prezzo molto alto, eccessico"
Erano così affascinati da quel quadro, che neppure il suo prezzo salato li scoraggiò dall'acquistarlo.

SOKOLE OKO
"bardzo dobry wzrok, zdolność ostrego widzenia rzeczy mało wyraźnych"
Jego sokole oko od razu dostrzegło wielki nieład ukryty pod pozorami porządku.
OCCHIO DI FALCO
"vista molto buona, capacità di vedere con acutezza cose poco distinguibili"
Il suo occhio di falco ha colto subito la grande confusione nascosta sotto l'apparenza dell'ordine.

SPAĆ JAK KAMIEŃ
"spać bardzo mocno, głęboko"
Czuję się bardzo dobrze; w dzień dużo pracuję, a w nocy śpię jak kamień.
DORMIR COME UN SASSO
"dormire molto pesantemente, profondamente"
Mi sento benissimo; di giorno lavoro molto, di notte dormo come un sasso.

STAĆ NA WYSOKIM POZIOMIE;
BYĆ NA WYSOKIM POZIOMIE
coś stoi na wysokim poziomie
coś jest na wysokim poziomie
"coś ma dużą wartość, jest wartościowe"
Ostatnia konferencja korzystnie odróżniała się od poprzednich. Tym razem wszystkie referaty stały na wysokim poziomie.
ESSERE AD ALTO LIVELLO;
ESSERE DI ALTO LIVELLO
qc. è ad alto livello
qc. è di alto livello
"qc. ha grande valore, è preziosa"
L'ultima conferenza so è positivamente differenziata dalle precedenti. Questa volta, tutte le relazioni erano ad alto livello.

STAĆ (STANĄĆ) Z OTWARTYMI USTAMI
"stać patrząc w najwyższym zdumieniu; dziwić się"
Stał z otwartymi ustami, nie mógł zrozumieć skąd się tak nagle tu wziełyśmy.
STARE (RESTARE) A BOCCA APERTA
"restare a guardare col massimo stupore; meravigliarsi"
Stava a bocca aperta, non riusciva a capire da dove fossimo arrivate così all'improvviso.

STALOWE NERWY
"duża wytrzymałość nerwowa"
Niewątpliwie źródłem jego wyczynów sportowych był talent i uporczywa praca, ale w tej dyscyplinie stalowe nerwy i wielka odporność psychiczna odgrywają niemal decydujacą rolę.
NERVI D'ACCIAIO
"grande saldezza di nervi"
Senza dubbio, all'origine delle sue prestazioni sportive c'erano talento e un lavoro tenace, ma in quella disciplina nervi d'acciao e grande resistenza psichica hanno un ruolo quasi decisivo.

STANĄĆ (STAĆ) NA MARTWYM PUNKCIE;
UTKNĄĆ W MARTWYM PUNKCIE
coś stanęło na martwym punkcie
coś utknęło w martwym punkcie
"czegoś nie można doprowadzić do końca, coś zostało przerwane z powodu przeszkody trudnej do pokonania"
Sprawa nowego domu stanęła na martwym punkcie: my nie mamy pieniędzy, a rodzice nie chcą finansować tak luksusowego projektu.
GIUNGERE (ESSERE) A UN PUNTO MORTO
gc. è giunta a un punto morto
"è impossibile concludere qc., qc. è rimasta interrotta per un ostacolo difficile da superare"
La questione della casa nuova è giunta a un punto morto: noi non abbiamo soldi, e i nostri genitori non vogliono finanziare un progetto così lussuoso.




(wszystkie powyższe idiomy, definicje i przykłady pochodzą z cytowanej już książki Anny Mazanek i Janiny Wójtowicz pt. "Idiomy polsko-włoskie. Fraseologia idiomatica polacco-italiana")